ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1471 สินส่วนตัว

#เลคเชอร์กฎหมาย

#กฎหมายแพ่งและพาณิชย์ #สินส่วนตัว #สินสมรส

🔸ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1471 สินส่วนตัว ได้แก่

1. ทรัพย์สินที่คู่สมรสฝ่ายใดมีอยู่ก่อนสมรส

ถ้าบุคคลทั้งสองอยู่กินกันมาก่อน แล้วจดทะเบียนสมรสภายหลัง ทรัพย์สินที่หามาได้ร่วมกันก่อนจดทะเบียนสมรส ย่อมไม่ใช่สินสมรส แต่ก็เป็นทรัพย์สินที่ทั้งสองมีกรรมสิทธิ์ร่วมกัน 

2. ทรัพย์สินที่เป็นเครื่องใช้สอยส่วนตัว เครื่องแต่งกาย หรือเครื่องประดับกายตามควรแก่ฐานะ หรือเครื่องมือเครื่องใช้ที่จำเป็นในการประกอบอาชีพหรือวิชาชีพของคู่สมรสฝ่ายใดฝ่ายหนึ่ง

ทรัพย์สินเหล่านี้ แม้จะได้มาระหว่างสมรสและเอาเงินสินสมรสไปซื้อก็ตาม ต้องถือว่าเป็นสินส่วนตัว แต่จะต้องเป็นการสมควรด้วย หากว่าเกินสมควรแก่ฐานะแล้วต้องถือว่าเป็นสินสมรส

3. ทรัพย์สินที่ฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งได้มาระหว่างสมรสโดยการรับมรดกหรือโดยการให้โดยเสน่หา

เรื่องนี้เราจัดว่าเป็นเรื่องเฉพาะตัว เนื่องจากว่าเป็นการอาศัยความสัมพันธ์เฉพาะตัวให้ได้มา กฎหมายจึงกำหนดให้เป็นสินส่วนตัว การเป็นทายาทจะเป็นทายาทโดยธรรมหรือทายาทผู้รับพินัยกรรมก็ได้ทั้งสิ้น

4. ทรัพย์สินที่เป็นของหมั้น

สินส่วนตัวชนิดนี้มีได้แต่เฉพาะคู่สมรสฝ่ายที่เป็นผู้รับหมั้นเท่านั้น อันที่จริงของหมั้นย่อมตกเป็นกรรมสิทธิ์ของผู้รับหมั้นตั้งแต่ที่ผู้หมั้นได้มอบให้แก่ผู้รับหมั้นจึงเข้า (1) แล้ว แต่กฎหมายก็กำหนดเอาไว้อีกชั้นหนึ่งว่าให้ตกเป็นสินส่วนตัว

🔸ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1474 สินสมรส ได้แก่

1. ทรัพย์สินที่คู่สมรสได้มาระหว่างสมรส

ทรัพย์สินที่คู่สมรสฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งได้มาระหว่างสมรส นอกจากโดยการรับมรดก หรือการให้โดยเสน่หาถือว่าเป็นสินสมรสทั้งสิ้น เช่น เงินเดือน เงินโบนัส ค่าจ้าง เงินที่ถูกสลากกินแบ่งรัฐบาล ทั้งนี้โดยไม่ต้องดูว่าคู่สมรสฝ่ายใดเป็นผู้หามาได้ หากทรัพย์นั้นได้มาในระหว่างสมรสแล้วย่อมเป็นสินสมรส

2. ทรัพย์สินที่ได้มาระหว่างสมรสโดยพินัยกรรม หรือโดยการให้เป็นหนังสือ เมื่อพินัยกรรม หรือหนังสือยกให้ระบุว่าเป็นสินสมรส 

ดังนั้นหากหนังสือหรือพินัยกรรมไม่ได้ระบุว่าเป็นสินสมรส หรือได้รับมาโดยวาจาแม้จะมีการกล่าวว่ายกให้เป็นสินสมรส ย่อมถือว่าเป็นสินส่วนตัวตามมาตรา 1471 (3)

3. ดอกผลของสินส่วนตัว 

ไม่ว่าจะเป็นดอกผลธรรมดา หรือดอกผลนิตินัยของสินส่วนตัวเป็นสินสมรสทั้งสิ้น 

คำพิพากษาฎีกาเพิ่มเติม

ฎ.1087/2566 ทรัพย์สินที่ได้มาระหว่างสมรสไม่ว่าฝ่ายใดได้มา ถือว่าเป็นสินสมรสตาม ป.พ.พ. มาตรา 1474 (1) ทั้งสิ้น แม้อีกฝ่ายหนึ่งมิได้มีส่วนในการทำมาหาได้ด้วยก็ตาม ส่วนทรัพย์สินที่ชายหญิงที่มิได้จดทะเบียนสมรสได้มาระหว่างอยู่กินฉันสามีภริยาที่จะถือว่าเป็นกรรมสิทธิ์รวมของชายหญิงนั้น ทั้งสองฝ่ายต่างต้องมีส่วนร่วมทำมาหาได้ทรัพย์สินนั้นด้วยกัน ทรัพย์สินที่ฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งทำมาหาได้เพียงฝ่ายเดียวโดยอีกฝ่ายหนึ่งไม่มีส่วนเกี่ยวข้องด้วยย่อมตกเป็นของฝ่ายนั้นแต่ผู้เดียว มิใช่กรรมสิทธิ์รวมของทั้งสองฝ่าย

ฎ.2236/2562 เงินช่วยเหลือสมาชิกเสียชีวิตที่จำเลยจ่ายในกรณีเสียชีวิตของพลโท บ. ซึ่งเป็นสมาชิกของจำเลยไม่ใช่เงินที่พลโท บ. ได้มาระหว่างสมรสกับผู้ร้องสอดที่ 1 จึงไม่ใช่สินสมรส ใบสมัครเป็นสมาชิกของจำเลยที่พลโท บ. ทำไว้ มีข้อความระบุว่า "ข้าพเจ้ายินยอมให้ผู้บังคับบัญชา หรือเจ้าหน้าที่จ่ายเงินได้รายเดือนของข้าพเจ้า หักเงินค่าหุ้นรายเดือน และเงินงวดชำระหนี้..." จากข้อความดังกล่าวแสดงว่าเงินที่นำไปชำระค่าหุ้นรายเดือนนั้นเป็นเงินเดือนของพลโท บ. ซึ่งเป็นเงินที่ได้มาระหว่างสมรสจึงเป็นสินสมรสตาม ป.พ.พ. มาตรา 1474 (1) เมื่อชำระแล้วกลายเป็นทุนเรือนหุ้นของจำเลยที่สมาชิกมีสิทธิเรียกร้องต่อเมื่อความเป็นสมาชิกสิ้นสุดลง ดังนั้น สิทธิเรียกร้องในทุนเรือนหุ้นจึงคงเป็นสินสมรสระหว่างผู้ร้องสอดที่ 1 และพลโท บ.