เขตอำนาจศาลในคดีแพ่งในคดีมีข้อพิพาท

#เลคเชอร์กฎหมาย

#เขตอำนาจศาลคดีแพ่ง #กลุ่มกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง

 สัปดาห์นี้ติวเตอร์นำเรื่องเขตอำนาจศาลในคดีแพ่งในคดีมีข้อพิพาทซึ่งต้องเสนอคดีต่อศาลเป็นคำฟ้องโดยเราจะแบ่งเป็น 2 กรณีคือ กรณีทั่วไปและกรณีเฉพาะ กล่าวคือหากเป็นกรณีที่กฎหมายบัญญัติไว้เฉพาะแล้วให้บังคับตามบทเฉพาะ

🤍กรณีคำฟ้องทั่วไป (มาตรา 4 (1)) หากโจทก์ผู้ถูกโต้แย้งสิทธิต้องการฟ้องคดีต่อศาลให้เสนอคำฟ้องต่อศาลที่จำเลยมีภูมิลำเนาหรือศาลที่มูลคดีเกิด 

 ⚫กรณีที่จำเลยมีภูมิลำเนาในราชฯ

 ▪️โดยหากจำเลยเป็นบุคคลธรรมดาคำว่า "ภูมิลำเนา" หมายถึง ถิ่นที่จำเลยนั้นมีสถานที่อยู่เป็นหลักแหล่งตาม ป.พ.พ. มาตรา 37 เป็นภูมิลำเนาจำเลย และในกรณีที่บุคคลธรรมดาที่เป็นผู้แทนนิติบุคคลให้ถือว่าที่ตั้งของนิติบุคคลที่เป็นหลักแหล่งทำการปกติเป็นภูมิลำเนาอีกแห่งหนึ่ง

 ▪️แต่หากจำเลยเป็นนิติบุคคล คำว่า "ภูมิลำเนา" หมายถึง ถิ่นที่อันเป็นที่ตั้งสำนักงานใหญ่ หรือถิ่นอันเป็นที่ตั้งที่ทำการ หรือถิ่นที่ได้เลือกเอาเป็นภูมิลำเนาเฉพาะการ รวมไปถึงที่ตั้งสำนักงานสาขาในส่วนกิจการอันได้กระทำ ณ ที่นั้น เป็นภูมิลำเนา (ฎ.1369/2525)

 ⚫กรณีที่จำเลยไม่มีภูมิลำเนาในราชฯ (มาตรา 3 (2))

 ▪️- (ก) ถ้าจำเลยเคยมีภูมิลำเนา ณ ที่ใดในราชฯ ภายในกำหนด 2 ปีก่อนฟ้อง = ให้ถือว่าที่นั้นเป็นภูมิลำเนาของจำเลย

 ▪️- (ข) ถ้าจำเลยประกอบ / เคยประกอบกิจการ ทั้งหมดหรือบางส่วน ไม่ว่าทำเอง / ตัวแทน / ผู้ติดต่อในการประกอบกิจการในราชฯ = ให้ถือว่าสถานที่ที่ใช้หรือเคยใช้ประกอบกิจการ / ติดต่อ / สถานที่อันเป็นที่อยู่ของตัวแทนหรือของผู้ติดต่อ ในวันที่เสนอคำฟ้อง / ภายใน 2 ปีก่อนนั้นเป็นภูมิลำเนาจำเลย

 ⚫ศาลที่มูลคดีเกิด "มูลคดีเกิด = ต้นเหตุอันเป็นที่มาแห่งการโต้แย้งสิทธิอันจะทำให้โจทก์เกิดอำนาจฟ้อง"

 ▪️ฟ้องให้รับผิดในมูลละเมิด : สถานที่เกิดเหตุละเมิด

 ▪️ฟ้องให้รับผิดตามสัญญา : สถานที่ทำสัญญาเป็นสถานที่มูลคดีเกิด เว้นแต่เป็นคดีผู้บริโภคซึ่งผู้ประกอบการเป็นโจทก์ฟ้องผู้บริโภคเป็นจำเลย ผู้ประกอบธุรกิจต้องฟ้องต่อศาลที่ผู้บริโภคมีภูมิลำเนาอยู่ในเขตศาลได้เพียงแห่งเดียวเท่านั้น

🤍กรณีเฉพาะ (มาตรา 4 ทวิ และ มาตรา 4 ตรี)

 ⚫มาตรา 4 ทวิ : ไม่ว่าจำเลยจะมีภูมิลำเนาในราชฯ หรือไม่ หากเป็นคำฟ้องเกี่ยวด้วยอสังหาริมทรัพย์ / สิทธิ / ประโยชน์เกี่ยวด้วยอสังหาริมทรัพย์ = ฟ้องต่อศาลที่อสังหาริมทรัพย์ตั้งอยู่ / ภูมิลำเนาจำเลย

 ⚫มาตรา 4 ตรี : แต่หากเป็นหนี้เหนือบุคคล + จำเลยไม่ได้มีภูมิลำเนาในราชฯ + มูลคดีไม่ได้เกิดในราชฯ + โจทก์เป็นผู้มีสัญชาติไทย = ฟ้องต่อศาลแพ่ง / ศาลที่โจทก์มีภูมิลำเนา / ศาลที่ทรัพย์ที่อาจถูกบังคับคดีตั้งอยู่

🤍** ทั้งนี้ มาตรา 4 มาตรา 4 ทวิ และ มาตรา 4 ตรี อยู่ภายใต้มาตรา 7 ** นะคะ