ข้อยกเว้นที่ศาลไม่ต้องชี้สองสถาน
#เลคเชอร์กฎหมาย
#ข้อยกเว้นที่ศาลไม่ต้องชี้สองสถาน #กฎหมายพยานหลักฐาน
❤️เนื่องจากพยานหลักฐานที่สามารถนำมาวินิจฉัยข้อเท็จจริงได้นั้นต้องเป็นพยานหลักฐานที่เกี่ยวแก่ประเด็นแห่งคดี ศาลจึงต้องกำหนดวันชี้สองสถานเพื่อกำหนดประเด็นข้อพิพาทและภาระการพิสูจน์ตามมาตรา 182 เว้นแต่กรณีดังต่อไปนี้
⏩ (1) จำเลยคนใดคนหนึ่งขาดนัดยื่นคำให้การ
เพราะเป็นคดีที่มีกระบวนการที่แตกต่างระหว่างจำเลยที่ยื่นคำให้การและจำเลยขาดนัดยื่นคำให้การ กฎหมายจึงยกเว้นไม่ต้องชี้สองสถาน แต่หากเป็นคดีที่มีจำเลยคนเดียวหรือหลายคนและทุกคนขาดนัดยื่นคำให้การ กรณีนี้ศาลไม่สามารถชี้สองสถานได้อยู่แล้ว เพราะไม่มีคำให้การที่จะมาเปรียบเทียบกับคำฟ้องได้ ไม่ใช่ข้อยกเว้น (1) นี้
⏩ (2) คำให้การของจำเลยเป็นการยอมรับโดยชัดแจ้งตามคำฟ้องโจทก์ทั้งสิ้น
เมื่อจำเลยได้ยอมรับข้ออ้างตามคำฟ้องโจทก์แล้ว ข้อเท็จจริงตามคำรับนั้นจึงเป็นที่ยุติตามมาตรา 84 (3) ศาลสามารถวินิจฉัยโดยไม่ต้องอาศัยพยานหลักฐานใดอีก ดังนั้น จึงไม่ต้องชี้สองสถาน
⏩ (3) คำให้การของจำเลยปฏิเสธข้ออ้างโจทก์ทั้งสิ้น โดยไม่มีเหตุแห่งการปฏิเสธ ซึ่งศาลเห็นว่าไม่จำต้องชี้สองสถาน
เมื่อเป็นการปฏิเสธลอย ๆ หรือไม่มีเหตุผลของการปฏิเสธแล้ว จึงไม่มีข้อต่อสู้ใดที่จำเลยจะนำพยานมาสนับสนุนได้ และเมื่อศาลเห็นว่าไม่จำต้องชี้สองสถาน ศาลสั่งงดได้ แต่ทั้งนี้ไม่ใช่บทบังคับศาล
⏩ (4) ศาลเห็นสมควรวินิจฉัยชี้ขาดคดีให้เสร็จไปทั้งเรื่องโดยไม่ต้องสืบพยาน
ซึ่งการวินิจฉัยชี้ขาดไม่ว่าจะเป็นปัญหาข้อเท็จจริงหรือข้อกฎหมายก็ได้ แต่ต้องมีผลให้คดีเสร็จไปทั้งเรื่อง เช่น โจทก์ขาดอำนาจฟ้อง แต่ทั้งนี้ก็ไม่ใช่บทบังคับศาลที่ต้องงดชี้สองสถานเสมอไป
⏩ (5) เป็นคดีมโนสาเร่ตามมาตรา 189 หรือคดีไม่มีข้อยุ่งยากตามมาตรา 196
โดยลักษณะการพิจารณาคดีของคดีทั้งสองประเภทนี้มีวัตถุประสงค์ให้ศาลพิจารณาโดยรวบรัด หากมีการชี้สองสถานจะผิดเจตนารมณ์ของกฎหมาย ซึ่งเมื่อเป็นคดีมโนสาเร่หรือคดีไม่มีข้อยุ่งยากแล้ว จึงไม่ต้องชี้สองสถานและไม่มีข้อยกเว้นให้ศาลใช้ดุลพินิจได้
⏩ (6) คดีที่ศาลเห็นว่ามีประเด็นข้อพิพาทไม่ยุ่งยากหรือไม่จำต้องชี้สองสถาน
กรณีตาม (6) นี้ เป็นคดีแพ่งสามัญที่สามารถชี้สองสถานได้ แต่เนื่องจากมีประเด็นข้อพิพาทไม่ยุ่งยาก เช่น ฟ้องโจทก์เคลือบคลุมหรือไม่ หรือเป็นคดีที่มีข้อยุ่งยากแต่ศาลเห็นว่าไม่จำต้องชี้สองสถาน เช่น คู่ความมีแนวโน้มตกลงกันได้ก่อนสืบพยาน ศาลอาจเห็นว่าไม่จำต้องชี้สองสถานก็ได้