สรุปหลักกฎหมาย เรื่อง ผู้มีอำนาจจัดการแทนผู้เสียหาย ตาม ป.วิ.อ. มาตรา 4, 5, 6

14 ตุลาคม 2568

1️⃣ ป.วิ.อ. มาตรา 4 ผู้มีอำนาจจัดการแทนกรณีสามีภริยา ❤️

2️⃣ ป.วิ.อ. มาตรา 5 ผู้มีอำนาจจัดการแทน

5 (1) ผู้แทนโดยชอบธรรมหรือผู้อนุบาล ➡️ ถ้าไม่มีปรับเข้า ป.วิ.อ. มาตรา 6 ผู้แทนเฉพาะคดี

📍ผู้แทนโดยชอบธรรม: บิดาต้องเป็นบิดาโดยชอบด้วยกฎหมาย

📍ผู้อนุบาล: ผู้อนุบาลมีอำนาจจัดการแทนคนไร้ความสามารถ (ฎ.3727/2561)

แต่! ผู้พิทักษ์ ทำได้เพียงให้ความยินยอม ทำแทนคนเสมือนไร้ความสามารถไม่ได้ (ฎ.905/2523)🚫

📍 ผู้เยาว์/คนไร้ความสามารถไม่มีอำนาจจัดการเอง เว้นแต่

1. เรื่องผู้เยาว์ร้องทุกข์ (ฎ.3915/2551)

2. เรื่องผู้เยาว์ฟ้องคดีเอง = แก้ไขความบกพร่องเรื่องความสามารถในการฟ้องคดีตาม ป.วิ.พ.มาตรา 56 + ป.วิ.อ. มาตรา 15

5 (2) ผู้บุพการี ผู้สืบสันดาน สามีหรือภริยา (เฉพาะ 2 เหตุ 📌 ผู้เสียหายถูกทำร้ายถึงตาย 📌 ผู้เสียหายบาดเจ็บจนไม่สามารถจะจัดการเองได้)

ผู้บุพการี = ผู้สืบสายโลหิตโดยตรงขึ้นไป⬆️

ผู้สืบสันดาน = ผู้สืบสายโลหิตโดยตรงลงมา⬇️

สามีหรือภริยา = ต้องชอบด้วยกฎหมาย📃

*** ผู้รับบุตรบุญธรรม V. บุตรบุญธรรม ไม่ถือเป็นบุพการีหรือผู้สืบสันดานกัน ไม่มีอำนาจเป็นผู้มีอำนาจจัดการแทนตาม ป.วิ.อ. มาตรา 5 (2)

แต่! การจดทะเบียนรับบุตรบุญธรรม ทำให้ผู้รับบุตรบุญธรรมเป็น "ผู้แทนโดยชอบธรรม" ตาม ป.วิ.อ. มาตรา 5 (1) ผู้รับบุตรบุญธรรมมีอำนาจจัดการแทนบุตรบุญธรรมที่เป็นผู้เยาว์ได้

5 (3) ผู้จัดการหรือผู้แทนอื่นๆของนิติบุคคล🏢

📍 ห้างหุ้นส่วนสามัญไม่จดทะเบียน ➡️ ไม่นำ ป.วิ.อ. มาตรา 5 (3) มาใช้ แต่ใช้ ป.พ.พ. มาตรา 1033 หุ้นส่วนทุกคนเป็นหุ้นส่วนผู้จัดการ

📍 ห้างหุ้นส่วนสามัญจดทะเบียน ➡️ หุ้นส่วนผู้จัดการ

📍 ห้างหุ้นส่วนจำกัด ➡️ หุ้นส่วนผู้จัดการ

📍 บริษัทจำกัด ➡️ กรรมการ

3️⃣ ป.วิ.อ. มาตรา 6 ผู้แทนเฉพาะคดี

📍 ผู้เสียหายเป็น 1.ผู้เยาว์ 2. ผู้วิกลจริต 3. คนไร้ความสามารถ

📍บุคคลตาม 1, 2, 3 ไม่มีผู้แทนโดยชอบธรรม/ผู้อนุบาล หรือ มีผู้แทนโดยชอบธรรม/ผู้อนุบาล แต่ไม่สามารถกระทำการตามหน้าที่ หรือ มีผลประโยชน์ขัดกัน

📍ญาติ/ผู้มีประโยชน์เกี่ยวข้องร้องขอเป็น "ผู้แทนเฉพาะคดี"

📍ศาลจะตั้งผู้นั้นเป็นผู้แทนเฉพาะคดีหรือจะตั้งพนักงานฝ่ายปกครองก็ได้ (ตั้งพนักงานอัยการไม่ได้)