สรุปหลักกฎหมาย เรื่อง คู่ความมรณะ ตาม ป.วิ.พ. มาตรา 42

26 ตุลาคม 2568

สรุปหลักกฎหมาย เรื่อง คู่ความมรณะ ตาม ป.วิ.พ. มาตรา 42


1️⃣ คู่ความมรณะ👤☠️

📍 คู่ความ หมายถึงเฉพาะตัวความ คือ บุคคลธรรมดาผู้ยื่นฟ้องหรือถูกฟ้อง (ฎ.809/2487)👤

📍 ศาลต้องเลื่อนการนั่งพิจารณาออกไปจนกว่าจะมีผู้เข้ามาเป็นคู่ความแทนที่ผู้มรณะ ✋✍️

📍 สิทธิเฉพาะตัวของคู่ความ เข้าเป็นคู่ความแทนที่ไม่ได้ 🙅


2️⃣ บุคคลที่มีสิทธิเข้ามาแทนที่คู่ความผู้มรณะ

📍 ทายาทของผู้มรณะ🫂

   📌 ต้องอยู่ในลำดับที่มีสิทธิรับมรดก ไม่คำนึงว่าความเป็นจริงจะมีทรัพย์มรดกตกทอดจริงหรือไม่ (ฎ.365/2509)🧐

   📌 แม้ทายาทผู้นั้นปฏิเสธไม่ยอมเข้ามาเป็นคู่ความแทนที่ ศาลก็มีอำนาจแต่งตั้งผู้นั้นให้เป็นคู่ความแทนที่ (ฎ.610/2499)👨‍⚖️➡️⚖️

📍 ผู้จัดการทรัพย์มรดกของผู้มรณะ📃⚖️

📍 บุคคลอื่นใดที่ปกครองทรัพย์มรดกไว้📃


3️⃣ ระยะเวลาในการขอเข้ามาแทนที่คู่ความผู้มรณะ


📌 หลัก : ไม่ยื่นคำร้องขอเข้าเป็นคู่ความแทนที่ผู้มรณะภายใน 1 ปีนับแต่วันที่คู่ความมรณะ ให้ศาลจำหน่ายคดีเสียจากสารบบความตาม ป.วิ.พ. มาตรา 42 ประกอบ ป.วิ.พ. มาตรา 132 (3) 🗓️


📌🚫 เว้นแต่ : ศาลใช้ดุลยพินิจจำหน่ายคดีเสียจากสารบบความหรือไม่ก็ได้ (ฎ.1599/2564)


4️⃣ ศาลที่มีอำนาจสั่งคำร้องขอเข้าเป็นคู่ความแทนที่ผู้มรณะ ⚖️


📍 คู่ความมรณะขณะคดีอยู่ระหว่างการพิจารณาของศาลใด ศาลนั้นมีอำนาจสั่งคำร้องขอเข้าเป็นคู่ความแทนที่ผู้มรณะ👨‍⚖️✅

📍 คู่ความมรณะระหว่างระยะเวลายื่นอุทธรณ์หรือฎีกา

   1) ก่อนศาลชั้นต้นสั่งรับอุทธรณ์หรือฎีกา : ศาลชั้นต้นต้องไต่สวนคำร้องตาม ป.วิ.พ. มาตรา 42 ก่อนแล้วจึงมีคำสั่งเกี่ยวกับเรื่องขอขยายระยะเวลาอุทธรณ์หรือฎีกา (ฎ.2819/2561)👨‍⚖️✅

   2) หลังศาลชั้นต้นสั่งรับอุทธรณ์หรือฎีกา : ศาลชั้นต้นมีอำนาจไต่สวนคำร้อง (ถือว่าเป็นการทำแทนศาลอุทธรณ์หรือศาลฎีกา) แต่ต้องให้ศาลอุทธรณ์หรือฎีกาพิจารณาสั่ง (ฎ.2915/2548) 📃✅👨‍⚖️⬆️

📍 ชั้นบังคับคดี : ไม่มีคดีค้างพิจารณาอยู่ในศาลตาม ป.วิ.พ. มาตรา 42 สิทธิ หน้าที่และความรับผิดเป็นมรดกตาม ป.พ.พ. มาตรา 1599, มาตรา 1600 ☠️⬇️

📍 คำสั่งอนุญาตให้เข้าเป็นคู่ความแทนที่ผู้มรณะเป็นคำสั่งระหว่างพิจารณา ‼️

📍 ศาลจะพิพากษาให้ผู้เข้าเป็นคู่ความแทนที่นั้นชำระหนี้ให้โจทก์ไม่ได้ ต้องพิพากษาให้คู่ความผู้มรณะชำระหนี้ (ฎ.61/2530)

📍 คู่ความผู้มรณะมีสิทธิอยู่อย่างไร บุคคลผู้เข้าแทนที่ก็มีสิทธิอย่างนั้น 

📍 คำสั่งไม่อนุญาตให้เข้าเป็นคู่ความแทนที่ผู้มรณะไม่เป็นคำสั่งระหว่างพิจารณา ‼️

รายการที่ 1 - 10 จาก 10