สรุปหลักกฎหมาย เรื่อง การแก้ไขข้อบกพร่องเรื่องความสามารถ ตาม ป.วิ.พ. มาตรา 56

9 พฤศจิกายน 2568

สรุปหลักกฎหมาย เรื่อง การแก้ไขข้อบกพร่องเรื่องความสามารถ ตาม ป.วิ.พ. มาตรา 56


1️⃣ ความบกพร่องเรื่องความสามารถไม่ใช่เรื่องอำนาจฟ้อง🙅

     📍ศาลจะนำเรื่องความบกพร่องในความสามารถมาเป็นเหตุยกฟ้องไม่ได้ 🙅

     📍ต้องสั่งให้แก้ไขข้อบกพร่องเรื่องความสามารถตาม ป.วิ.พ. มาตรา 56 (ฎ.623/2519 ประชุมใหญ่)


2️⃣ วิธีการดำเนินคดีของผู้ไร้ความสามารถ (ป.วิ.พ. มาตรา 56 วรรคหนึ่ง) 🧐

📌 👶2.1 กรณีผู้เยาว์

     📍 ผู้เยาว์เป็นโจทก์ฟ้องคดีเองโดยไม่ได้รับความยินยอมจากผู้แทนโดยชอบธรรม เป็นเรื่องบกพร่องในความสามารถ ไม่ใช่เรื่องอำนาจฟ้อง

     📍บิดาไม่ชอบด้วยกฎหมายฟ้องคดีแทนผู้เยาว์ เป็นเรื่องบกพร่องในความสามารถ

     📍บุคคลอื่นฟ้องคดีแทนผู้เยาว์ ไม่ใช่เรื่องบกพร่องในความสามารถ เป็นเรื่องโจทก์ไม่มีอำนาจฟ้อง (ฎ.8658/2560)


📌🤪 2.2 กรณีคนไร้ความสามารถ

     📍ขณะยื่นฟ้องเป็นคนวิกลจริต (ยังไม่มีคำสั่งศาลตั้งผู้อนุบาล) เป็นเรื่องบกพร่องในความสามารถ ไม่ใช่เรื่องอำนาจฟ้อง (ฎ.516/2551) ▶️🧑‍⚖️📄✅

     📍ขณะยื่นฟ้องเป็นคนไร้ความสามารถ (มีคำสั่งศาลตั้งผู้อนุบาล) ไม่ใช่เรื่องบกพร่องในความสามารถ เป็นเรื่องโจทก์ไม่มีอำนาจฟ้อง (ฎ.3727/2561)📄▶️🧑‍⚖️🚫

 

 📌🤑 2.3 กรณีคนเสมือนไร้ความสามารถ

     📍คนเสมือนไร้ความสามารถต้องฟ้องคดีเอง + ได้รับความยินยอมจากผู้พิทักษ์ตาม ป.พ.พ. มาตรา 34 (10) 🤑➕🗣️✅

     📍ผู้พิทักษ์ฟ้องคดีแทนคนเสมือนไร้ความสามารถไม่ได้ เท่ากับโจทก์ไม่มีอำนาจฟ้อง (ฎ.13652/2558)🗣️🚫


3️⃣กำหนดเวลาแก้ไขข้อบกพร่อง (ป.วิ.พ. มาตรา 56 วรรคสอง) 

     📍“ไม่ว่าเวลาใด ๆ ก่อนมีคำพิพากษา” ไม่ใช่ก่อนศาลชั้นต้นมีคำพิพากษา (ฎ.2462/2547) 🗓️

     📍ศาลชั้นต้นมีคำพิพากษาแล้ว โจทก์ก็ขอแก้ไขข้อบกพร่องเรื่องความสามารถในศาลสูงได้ (ฎ.4090/2533)🧑‍⚖️🔼 ✅


4️⃣ ผู้แทนเฉพาะคดี (ป.วิ.พ. มาตรา 56 วรรคท้าย)👤

     📍ผู้ไร้ความสามารถไม่มีผู้แทนโดยชอบธรรมหรือผู้แทนโดยชอบธรรมทำหน้าที่ไม่ได้👩‍❤️‍👨🚫

     📍ศาลมีอำนาจออกคำสั่งให้อนุญาตหรือให้ความยินยอมตามที่ต้องการหรือตั้งผู้แทนเฉพาะคดีนั้นให้แก่ผู้ไร้ความสามารถ🧑‍⚖️▶️👤

     📍ถ้าไม่มีบุคคลอื่นใดให้ศาลมีอำนาจตั้งพนักงานอัยการหรือเจ้าพนักงานฝ่ายปกครองอื่นให้เป็นผู้แทนได้

🧑‍⚖️▶️🥇👤


5️⃣การร้องขอให้ศาลตั้งผู้แทนเฉพาะคดี (ป.วิ.พ. มาตรา 56 วรรคท้าย) 🗣️🧑‍⚖️▶️👤

     📍การขอตั้งผู้แทนเฉพาะคดี ต้องขอในคดีที่ยื่นฟ้องแล้วเกิดข้อบกพร่องเรื่องความสามารถ จะไปฟ้องร้องขอตั้งผู้แทนเฉพาะคดีเป็นคดีใหม่ไม่ได้ (ฎ.12053/2554)

รายการที่ 1 - 8 จาก 8