สรุปหลักกฎหมาย เรื่อง การค้นในที่รโหฐาน ตาม ป.วิ.อ. มาตรา 92

สรุปหลักกฎหมาย เรื่อง การค้นในที่รโหฐาน ตาม ป.วิ.อ. มาตรา 92

🔴 ตาม ป.วิ.อ. มาตรา 2 (13) “ที่รโหฐาน” หมายความถึง ที่ต่าง ๆ ซึ่งมิใช่ที่สาธารณสถานดั่งบัญญัติไว้ในกฎหมายอาญา

✅ ป.อ. มาตรา 1 (3) “สาธารณสถาน” หมายความว่า สถานที่ใด ๆ ซึ่งประชาชนมีความชอบธรรมที่จะเข้าไปได้

✅ ดังนั้น ที่รโหฐาน จึงหมายถึง สถานที่ใด ๆ ที่ประชาชนไม่มีความชอบธรรมที่จะเข้าไปได้ ซึ่งต้องพิจารณาข้อเท็จจริงเป็นเรื่อง ๆ ไป ไม่อาจสรุปได้แน่นอนว่าสถานที่หนึ่ง ๆ เป็นที่รโหฐาน หรือสาธารณสถานกันแน่ เพราะบางสถานที่เป็นได้ทั้งที่รโหฐาน และสาธารณสถาน ขึ้นกับช่วงเวลา และพื้นที่ในสถานที่นั้น ๆ

📍มาตรา 92 “ห้ามมิให้ค้นในที่รโหฐานโดยไม่มีหมายค้น หรือคำสั่งของศาล เว้นแต่พนักงานฝ่ายปกครอง หรือตำรวจเป็นผู้ค้น และในกรณีดังต่อไปนี้

  (1) เมื่อมีเสียงร้องให้ช่วยมาจากข้างในที่รโหฐาน หรือมีเสียง หรือพฤติการณ์อื่นใดอันแสดงได้ว่ามีเหตุร้ายเกิดขึ้นในที่รโหฐานนั้น

  (2) เมื่อปรากฏความผิดซึ่งหน้ากำลังกระทำลงในที่รโหฐาน

  (3) เมื่อบุคคลที่ได้กระทำความผิดซึ่งหน้า ขณะที่ถูกไล่จับหนีเข้าไป หรือมีเหตุอันแน่นแฟ้น ควรสงสัยว่าได้เข้าไปซุกซ่อนตัวอยู่ในที่รโหฐานนั้น

  (4) เมื่อมีพยานหลักฐานตามสมควรว่าสิ่งของที่มีไว้เป็นความผิด หรือได้มาโดยการกระทำความผิด หรือได้ใช้ หรือมีไว้เพื่อจะใช้ในการกระทำความผิด หรืออาจเป็นพยานหลักฐานพิสูจน์การกระทำความผิดได้ซ่อน หรืออยู่ในนั้น ประกอบทั้งต้องมีเหตุอันควรเชื่อว่าเนื่องจากการเนิ่นช้ากว่าจะเอาหมายค้นมาได้สิ่งของนั้นจะถูกโยกย้าย หรือทำลายเสียก่อน

  (5) เมื่อที่รโหฐานนั้นผู้จะต้องถูกจับเป็นเจ้าบ้าน และการจับนั้นมีหมายจับ หรือจับตามมาตรา 78”

📍เบื้องต้นหากสถานที่ที่จะทำการค้นเป็น “ที่รโหฐาน” แล้ว หากเจ้าพนักงานต้องการเข้าตรวจค้นโดยไม่มีหมายค้น ก็ต้องได้ความว่ามีเหตุอย่างใดอย่างหนึ่ง ตามที่ มาตรา 92 (1)-(5) กำหนดไว้

📍แต่ถ้าหากได้ความว่าสถานที่ที่จะทำการค้นเป็น “สาธารณสถาน” ให้นำ มาตรา 93 มาบังคับใช้ได้ แม้ มาตรา 93 จะเป็นบทบัญญัติที่กล่าวถึงการค้นตัวบุคคลในสาธารณสถาน ไม่ได้รวมถึงการค้นสถานที่ที่เป็นสาธารณสถานด้วยก็ตาม (ฎ.6894/2549)